Felsefe yapmak mı? Hayır! Yaşamak mı dümdüz? Hayır! Yaşamak, benim gerçekten yitireceğim bir şeydir.. Ya da, beni kesin yitirecek bir şeydir. Sonuç yaşamda değişmez olabilir. Ama durum: Yaşam beni felsefeye itecekse.. Felsefe beni güçsüz kılacaksa.. Ben "olduğumu olmaya çalışırım": Felsefenin yüzü güler, yaşam ağlamaz. Ve sonuç bir anlam alır.

"Damağası", büyük romancı Kemal Tahir'in çıkmadan adı en çok duyulmuş eserlerinden birisidir. Yazarın ölümünden sonra dosyaları arasında bulunan notlar, bu romanla ilgili çalışmaların 40 yıllarına kadar uzandığını gösteriyor. Gerçekte Kemal Tahir, "Damağası" başlığı altında, üç ayrı çalışma yapmış; ilk ikisi cezaevi yıllarında, üçüncüsü ölümünden önceki yıllarda yapılmış bu çalışmalara ekleneceği tahmin edilen bir de hikaye çalışmasına başlamıştır